Sementasyon Çelikleri
Sementasyon Çeliği malzemelerinin karbon oranı genelde %0.1 ile %0.2 aralığında değişen malzemelerdir ve alaşımlı/alaşımsız halde imalat seçenekleri mevcuttur. Semente etmek; karbon verme, karbürize olarak tanımlanmaktadır.
Sementasyon Çeliği Nedir
Sementasyon çeliği; yüzey üzerinde sertlik kazanmış ve aşınma dayanımı olan, çekirdek yapısında ise yumuşaklık ve tokluk bulunan, içerdiği karbon oranı genelde %0.1 – %0.2 aralığında, darbeli zorlamalara karşı dayanımlı olması istenilen malzemelerin üretiminde kullanılan çelik malzemelerdir.
Sementasyon Çelikleri Çekirdek yapısı bakımından ince taneli çeliklerin grubundadır. Çeliğin yapısal olarak Parça çekirdek bölge dayanımı bakımından sertleştirme işlemleri bakımından çekirdeğe kadar sertlik almamaktadır. Yani çekirdek sertleştirmesi yapılmamaktadır. Isıl işlem esnasında parçanın cidar bölgesi baz alınarak üretilen parçaya ısıl işlem yapılması gerekmektedir. Bu halde yapılacak ısıl işlem prosedürü sıcaklığının seçimi, parça yapısının her yerinde değişen karbon seviyesi nedeniyle daha zor bir hal alabilmektedir.
Çekirdek bölge ideal sertleştirme sıcaklığından ani soğutulan parça, ara tavlama işlemine tabii tutulmaktadır. Daha sonra cidar bölge amacıyla ideal sertleştirme sıcaklığından ani soğutularak cidar bölgenin sertliği korunmaya çalışılabilmektedir.
Bu hammadde den üretilelen parçalar hammaddenin yapısının sayesinde büyük yüklerin taşınmasında ve darbeye dayanaklılığı bakımından tercih edilmektedir. Ayrıyeten sementasyon çeliklerinin kaynak kabiliyetleri iyi seviyededir.
Sementasyon çelikleri sementasyon işleminden; yüzey sertliği, yüzeyi sert ve aşınmaya dayanıklı , sürekli dayanım iyileştirici ve süneklik iyileştirici özelliklere sahiptir. büyük yük taşımacılığında idealdir.
Sementasyon çeliğinin fiyatı
İmalat çeliği ve ıslah çeliğine göre fiyatı biraz daha pahalıdır . Bunun sebebi içeriğinde diğer Nikel ve Kromun olmasından kaynaklıdır.
Sementasyon Çeliği Çeşitleri
Sementasyon çelikleri öncelikle alaşımlı ve alaşımsız olarak ikiye ayrılmaktadırlar. Alaşımlı sementasyon çelikleri ise; Cr ilaveli, MnCr ilaveli, MoCr ilaveli, CrNi ilaveli olarak gruplandırılmaktadırlar. Süneklik ve çekme dayanımı bakımından en iyisi olan nikel-krom ilaveli çelikler; TS ve DIN standartlarından çıkartılmışlardır. Makine inşası amacıyla kullanılabilen sementasyon çelikleri ve semente edilebilen diğer otomat çelik yapıları sementasyon işleminden sonra farklı şekillerde işlemlere tabii tutulabilmektedirler.
Sementasyon Çeliğinin bazıları aşağıdaki gibidir.
- 1.0301 (1010) (C10)
- 1.0401 (1015) (C15)
- 1.6587 (17CrNiMo6)
- 1.7131 (5120) (16MnCr5)
- 1.7139 (5115) (16MnCrS5)
- 1.6523 (8620) (20NiCrMo2)
- 1.5713 (3115) (13NiCr6)
Sementasyon Çeliği Kullanım yerleri
Mil yapısı, dişli, pistonlarda pimler, zincir bakla yapısı, dişli (zincir), makaralar, disk, rulman yatakları, merdane, ölçü kontrol alet edevatları, orta düzey zorlanmalı bazı parçalar, kesici takım malzemeleri, kılavuz yatak gibi ürünlerin ve parçaların üretiminde kullanılmaktadırlar. Ana kullanım alanı olarak çelik dişlileri bilinmektedir. Sementasyon çeliğinin kullanım alanlarında üretilen malzemenin aşınma ve yorulma mukavemeti önem taşımaktadır.